-
18:09 1404/4/3
-
OMID ODRIFRD
کنگره وین
کنگره وین
انجمن وین یا کنگره وین کنفرانس سفیران قدرت‌های بزرگ اروپا به ریاست سیاستمدار اتریشی کلمنز ونزل ون مترنیخ بود که از یکم نوامبر ۱۸۱۴ تا ۸ ژوئن ۱۸۱۵ در وین برگزار شد.
اما چرا و هدف کنگره وین چی بود؟
هدف کنگره وین حل مسائل و ترسیم دوبارهٔ نقشهٔ سیاسی اروپا پس از شکست امپراتوری اول فرانسه، در جریان جنگ‌های ناپلئونی و همچنین بازتابی از تغییر در جایگاه دولت‌های ملی اروپایی بود که با انحلال امپراتوری مقدس روم، هشت سال پیش از آن نمایان شد. به رغم بازگشت ناپلئون از تبعید و از سرگیری فرمانروایی در فرانسه در مارس ۱۸۱۵ بحث‌ها ادامه یافت و سند نهایی این کنگره نه روز پیش از شکست نهایی ناپلئون در جنگ واترلو در هشتم ژوئن ۱۸۱۵ به امضا رسید.
ویژگی نامعمول کنگره وین آن بود که به معنای درست کلمه «کنگره» نبود، هرگز با حضور تمام اعضا تشکیل نشد و بیشتر بحث‌های آن به صورت غیررسمی در میان قدرت‌های بزرگ بدون داشتن نماینده از کشورهای کوچک‌تر روی می‌داد. با این حال همه شاهان و شهریاران اروپا در این روند حضور داشتند و تنها دولت اروپایی که اجازه حضور در این کنگره را پیدا نکرد عثمانی بود. نظم نوین جهانی که در اثر کنگره وین به وجود آمد به کنسرت اروپا معروف است.
نتایج این کنگره چه بود؟
اعلامیه نهایی کنگره وین پس از امضای تمامی شرکت‌کنندگان در ۹ ژوئن ۱۸۱۵ شامل مصوبات زیر بود:
1.تقسیم لهستان که عملاً از ۱۷۹۴ بین روسیه، اتریش و پروس انجام گرفته بود، جنبه رسمی یافت.
2.دو سوم ساکس به پروس داده و کلیه متصرفات پروس پیش از حمله ناپلئون به رسمیت شناخته شد.
3.تمامیت ارضی کشور سوئیس به رسمیت شناخته شد و استقلال سیاسی و اقتصادی آن تضمین گردید.
4.پادشاهی ساردنی توانست کلیه سرزمین‌های خود را به جز بخش‌های کوچکی که به فرانسه و سوئیس واگذاري شد حفظ کند.
5.اتریش همه متصرفات ایتالیایی خود را بازپس گیرد ولی شهر رم را به پاپ واگذار کند. همچنین کنفدراسیونی از ۴۸ ایالت آلمانی (همبستگی آلمانی) تشکیل شود که اتریش عضو برجسته و رهبر آن باشداعلامیه نهایی کنگره وین پس از امضای تمامی شرکت‌کنندگان در ۹ ژوئن ۱۸۱۵ شامل مصوبات زیر بود:
6.تقسیم لهستان که عملاً از ۱۷۹۴ بین روسیه، اتریش و پروس انجام گرفته بود، جنبه رسمی یافت.
7.دو سوم ساکس به پروس داده و کلیه متصرفات پروس پیش از حمله ناپلئون به رسمیت شناخته شد.
8.تمامیت ارضی کشور سوئیس به رسمیت شناخته شد و استقلال سیاسی و اقتصادی آن تضمین گردید.
9.پادشاهی ساردنی توانست کلیه سرزمین‌های خود را به جز بخش‌های کوچکی که به فرانسه و سوئیس بخشیده شد حفظ کند.
10.اتریش همه متصرفات ایتالیایی خود را بازپس گیرد ولی شهر رم را به پاپ واگذار کند. همچنین کنفدراسیونی از ۴۸ ایالت آلمانی (همبستگی آلمانی) تشکیل شود که اتریش عضو برجسته و رهبر آن باشد.
اما این کنگره چه فایده هایی داشت؟
کنگره وین مهم‌ترین گردهمایی نمایندگان قدرت‌های اروپایی پس از پیمان وستفالی بود.
فاتحان جنگ با توافق در این کنگره نظم جدیدی را برقرار کردند و به آن مشروعیت و قدرت اجرا دادند.
اهمیت کنگره وین در این بود که نظمی که به تصویب رساند بر پایه دو اصل بود:
1.پنج قطب قدرت که از پیمان وستفالی در ۱۶۴۸ تا پایان جنگ‌های هفت ساله در ۱۷۶۳ شکل گرفته بودند.
2.موازنه قوا که به عنوان یک اصل گریز ناپذیر پذیرفته شده‌بود.
مورخ فرانسوی ژاک دروز علل تشکیل کنگره وین را خستگی اروپا از جنگ و نیاز فوری به صلح پس از ربع قرن آشفتگی و زورگویی ذکر می‌کند. شالوده نظمی که در کنگره وین پی‌ریزی شد، کار لرد کاسلری، وزیر خارجه بریتانیا و مترنیخ، وزیر خارجه اتریش بود که به گفته کیسینجر اولی آن را طرح کرد و دومی به آن مشروعیت بخشید.